نقش رسانه و روابط عمومی
اطلاع رسانی دقیق، صحیح، شفاف و اقناع گر افکار عمومی – علم و هنر است.
متاسفانه در همین سالهای مورد نظر رسانههای بیگانه با بهره مندی از همین فضای غیر فعال یا کم تحرک داخلی رسانهای در بسیاری زمینهها در تخریب و سیاه نمایی ها علیه دولت و نظام موفق عمل کرده اند – به راستی چرا؟
دراین راستا آماده مناظره منطقی و موثر برای شفاف سازی افکار عمومی جامعه با هر فرد منتقد و معترض و مدعی از اقشار و طبقات اجتماعی و رسانهای کشور هستیم، به ویژه آنکه ضعف شدید عملکردی، عدم هماهنگی، همپوشانی نکردن و عدم تمرکز برای بیان درست دستاوردهای نظام را میتوان با شفافیت از کلام رهبر معظم انقلاب و بسیاری از مسئولان دولتی ، نهادها و فرماندهان نظامی و انتظامی در تمام این سالها شنید.
واقعا چرا هیچ یک از این توصیهها در رسانههای سراسری و استانی موثر نبود؟
مقصود این نیست که رسانههای کشور طی چهار دهه گذشته در ابعاد گوناگون هیچ اقدام عملی و موثری انجام ندادهاند، بلکه سخن این است که همه رسانهها از نظر شیوه ی عملکردی، سیاستها، اطلاع رسانی علمی، جهاد تبیین، شفافیت و شفافسازی به زبان هنر و جذابیتهای رسانهای و اقناعگری .”کارنامه قابل قبولی ندارند.
بررسیهای میدانی و مشاهدات نشانگر آن است که این نقیصه بسیار بزرگ، متاسفانه ریشه درعدم آگاهی بسیاری از مدیران کشور” در تهران و استانها” ، کم اهمیت جلوه دادن مسئله اطلاعرسانی و و در عین حال به کارگیری افرادی فاقد تخصص، اغلب فامیلی، حزبی و سفارشی وبعضا ناآگاه در حوزه رسانه و به ویژه در روابط عمومیها ” و ،نداشتن اراده برای تحقق این امر مهم و در بسیاری موارد بیتفاوتی و سهلانگاریها در کشاکش این خواست مستمر افکار عمومی ، مقامات کشور و مدیران استانها متاسفانه بسیاری از رسانهها برای حفظ منافع حزبی و و جناحی و منفعتهای کوچک و کوتاه سازمانی با انتقادها ” به معنای انتشار ناثواب نکات منفی فاقد سند” و سیاه نماییها و به موازات آنها، روابط عمومیها در بی تفاوت و عدم احساس مسئولیت فوقالعاده منفی عمل کردهاند به راستی نقش رسانهها و روابط عمومی در این حوزه چیست ؟
حیرت انگیز آنکه در تمام ۴۴ سال گذشته از سوی بسیاری از مدیران فرهنگی و رسانهای سراسر کشور متاسفانه هیچ گونه برنامهریزی مدون و درستی در این عرصه مشاهده نشده و همان روند نادرست ادامه دارد و گاهی با وجود جذب نیروهای تحصیل کرده و آگاه در عرصه رسانه به دلیل ضعف مدیران رسانه و اجرایی و روابط عمومیها بدتر از گذشته عمل میکنند که باید در این راستا حرکتی، اقدامی و نهضتی صورت گیرد.
به زبان ساده تر در بیش از ۹۵ درصد وزارتخانهها، سازمانها، حوزههای اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی ارادهی درستی برای تحقق خواست رهبر معظم، مردم و مسئولان وجود ندارد . به عنوان نمونه چند روز قبل ” اردیبهشت ماه” به دو خبر از دو وزارتخانه برخورد کردم که از نظر تدوین، محتوا و حتی درستنویسی مشکلات جدی داشتند و آنها را با حضور فراگیران در یک دوره آموزش توضیح دادیم!؟
براساس بررسیهای انجام شده محیطی در تهران، گیلان و چند استان دیگر بخش قابل توجهی از حوزههای دولتی، اقتصاد خصولتی و خصوصی، اجتماعی و فرهنگی در پایتخت و استانها متاسفانه اساسا واحدی مستقل به نام روابط عمومی وجود ندارد و یا در حد تشریفات است که پرتال این روابط عمومی گاه تا یک هفته با یک خبر کوتاه هم تازه نمیشوند.
به راستی با این شیوه عملکرد نامطلوب و شاید هم ” خودزنی ها”، چگونه باید بیان دستاوردها و جهاد تبیین را جامه عمل پوشاند، ضمن آنکه رسانههای معاند به صورت انبوه و در حجم وسیع علیه نظام سیاه نمایی می کنند!؟
شورای عالی اطلاع رسانی کشور و شوراهای استانی باید با جدیت ، برنامه ریزی، مدیریت دقیق در این باره چاره اندیشی کرده و بازرسانی را مامور اجرای درست و دقیق حوزه اطلاع رسانی حداقل استان های کشور کنند.
به عنوان نمونه در استان گیلان در بخش صنعت و حوزههای وابسته، در بخش های مهم کشاورزی، دانشگاهها ، در بخش تعاونیها و به صورت کلی در شهرداریهای شهرستانهای استان به غیر از رشت و لاهیجان و در تمام فرمانداریها طی یک دهه اخیر توجهی نشده و حتی اگر نیرو و امکاناتی در اختیار داشته باشند، عملکردهایشان اغلب خاموش، بیانگیزه ، ضعیف و ناتوان بوده است.
پرسش جدی این است که، ” ایا به این شیوه و سیاست های غیر اصولی می توان بیان دستاوردها را محقق ساخت؟ “
نویسنده در چند اداره کل، شهرداری، ارگان و نهاد انقلابی و سازمان سراسر استان گیلان حتی مدیر روابط عمومی اتاق مستقلی ندارد و با این شرایط امکان ارایه خدمت هم میسر نبوده و هیچ کسی هم این معضل را رصد نمی کند.
باید اعتراف کرد، به علت همین بیبرنامگی برای اطلاع رسانی و اقناع افکار عمومی و نارساییها و کارهای باری به هر جهت” و عدم احساس مسئولیت، میزان فعالیت های مدیران “مدیر کل و معاونان”، با آنچه منتشر میشود هماهنگی و تناسبی ندارد واغلب اخبار فرمایشی و نمایشی و آمارسازی به خورد افکار عمومی داده میشود.
این نوع مدیریت بر روابط عمومی و حضور افرادی فاقد دانش ارتباطات در روابط عمومیها یک فاجعه است و البته اعتماد عمومی را نابود میسازد.
تردیدی هم نیست که وقتی یک روابط عمومی یا رسانهای نمیتواند یک خبر درست و علمی تهیه و تولید و منتشر کند، نباید از آنها انتظار تولید محتوا، گزارشنویسی، سرمقاله ، مقاله و یادداشت ، تولید فیلم کوتاه ، پادکست” صوت” ، موشن و امثال آن ها را داشت.
بی تعارف از دیدگاه نویسنده بسیاری از روابط عمومیهای سازمانها به کلی در خواب ناز هستند و از در این شرایط بحرانی و بیانگیزگی و اشراف نداشتن به جایگاه و اهمیت مسئله، متاسفانه مدیران کل و روسای سازمانها به این جایگاه هیچ آگاهی ندارند ( و صد افسوس حاضر به آموزش هم نیستند و بسیاری هم در این خصوص مدعیاند)، و عدهای از مدیران هر سال فقط در مناسبتهایی مانند روز خبرنگار یا عید نوروز یک پیام و کارت هدیهای برای چند رسانه آماده میکنند و برای خودشان آرزوی توقیق دارند.!!.
نویسنده در یک سال اخیر به صورت میدانی در بازدیدها از روابط عمومیها در چند استان از جمله در گیلان و از بخشهای دولتی، سیستم بانکی، نهادهای انقلابی متوجه این مهم شد که همان یک نفری را هم که برای روابط عمومی در نظر میگیرند و حداقل یک یا دو مسئولیت دیگر بر عهده اش گذاشته شده و این فرد به هیچ کدام از وظایف اشراف ندارد و امکان انجام و اجرا را ندارد.
مستند زنده این سخن، بررسی روزانه پرتال های اطلاع رسانی مراکز آموزشی، سازمانها ، نهادها و ادارات کل است.
بیشک بدون امکانات، نیروی مناسب و مورد نیاز ، عدم فراگیری آموزش های مرتبط ، عدم شناخت سازمان و وظایف محوله و نداشتن انگیزه و انرژی لازم به طور طبیعی روشن است که دستاوردهای مجموعه مرتبط به شیوه علمی و هنری امکان بیان ندارد و تجدید نظر در این عرصه یک واجب کفایی است.
رسانهها و بازتاب عملکردی آنها
خروجیهای بیشتر رسانههای داخلی نشانگر آن است که این رسانهها به شدت درطول سال و به خصوص در بحرانهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی و سیاست خارجی و امور مربوط به حوزه دفاعی، امنیتی خیلی ضعیف عمل میکنند و در جریانسازیها بدتر از بد نشان میدهند.!
در این راستا ” هدایت، آموزش، روشنگریها و جهاد تبیین ” ، وزارت ارشاد اسلامی و ادارات کل ارشاد در استانها و ادارههای شهرستانی نقش و رسالت پر رنگی دارند و بی شک باید با اقتدار و به صورت تهاجمی و منطقی و البته عملی بدون شعار با عقلانیت و برنامه ریزی های اصولی عمل کنند.
واقعیت این است که، بیان دستاوردهای کشور یک وظیفه، رسالتی فاخر، ارادهی و فوق العاده مهم است و به یقین باید برای انجام آن ابتدا روابط عمومیهای سازمانها، ارگانها، نهادهای انقلاب، شرکتها و موسسههای وابسته و غیر وابسته را با نیروهای متبحر، دانش آموخته مرتبط و کارآمد، تامین اعتبار لازم به همراه توجیح و توجه مدیران و مسئولان کشوری و استانی و آموزش های مکرر با جدیت و مداومت تقویت کرد.( راهکار)
واقعیت این است که بیان دستاوردها و جهاد تبیین در کشور یک رسالت، وظیفه انسانی و ملی، مذهبی است و اجرای این مهم باید طبق برنامه و سیاستهای مشخص انجام و هر مسئول فعلی یا سابق از هر گوشه جهانی هر طور دلش بخواهد، اظهار نظر کرده و با منافع ملی و سرنوشت یک سرزمین بازی کنند.
این معضل و کوتاهی همان دغدغه های مستمر و به حقی است که رهبرمعظم انقلاب بارها نسبت به آن واکنش داشتهاند، ولی عدم توجه به این دغدغه موجب سوءاستفاده گسترده رسانههای بیگانه شده است.
در اینباره قوانین کشور کاملا شفاف و روشنگر است، در عین حال نیازمند اصلاحاتی است، ولی در بخش تامین بودجه و نیرو برای روابط عمومیها در سطوح کشوری، استانی و شهرستان ها نیاز به اصلاحات جدی است و متاسفانه در شرایط خاص کشور و با وجود تحریم های ناجوانمردانه که تبعات ناخوشایندی را به مردم تحمیل کرده است، همه رسانههای دارای وجدان، شرافت، اعتقاد و ایرانی بودن شایسته است، از اخبار و مطالب کم ارزش، شعاری، تکراری و کپی کردن دوری کرده و تولید محتواها، خبرهای تحلیلی، نقدهای دلسوزانه و گزارشهای مستند و موثر را بر پایه ارزشها هدف قرار دهند.
در جهان پیشرفت علم و فن آوری های نوین، روابط عمومی ها و رسانهها رسالت بسیار مهمی دارند و باید همه تمرکز خود را بر روی اطلاع رسانی عالمانه و هوشمندانه استوار کرده و نخستین گام در این راه معرفی خود و جایگاه معتبرشان در سازمان مبتوع شان است.
برای تبیین این مهم وارد جزییات و مصداقها و نمونهها نمیشویم چرا که در این باره بهترین تحلیلها را رهبر معظم انقلاب اسلامی داشتهاند و به یقین خواهند داشت، لکن سخن اینجاست وقتی ما و شما بعنوان مدیران کشور و رسانهها بعلاوه روابط عمومیها در هر شکل و قالبی به وظایف، رسالت ، مسئولیت و نقشمان درست عمل نمیکنیم، دیگران سوء استفاده و سیاهنمایی میکنند.!
کسی منکر برخی تخلفات مالی، اقتصادی، رانت و رشوه و دیگر انواع آن و ضعف و ناتوانی عدهای از مدیران در تهران و مراکز استانها نیست ولی کمتر رسانهای در جهان پیدا می شود که برای حفظ منافع شخصی و گروهی علیه منافع ملی و مسائل درون خانوادهای خود سیاه نمایی کند و متاسفانه این عمل ناپسند در جامعه ما به وفور وجود دارد – به راستی چرا؟!.
بسیاری از رسانه های مشهور کشور و استانها هم برای حفظ منافع حزبی و سازمانی خود بدون دور اندیشی و آینده نگری آمادگی دارند تا قیصریهای را به آتش بکشند و برای پشتیبانی از این منافع به هر اقدامی متوسل میشوند که نمونه های قابل انتشاری از آنها را هر روز در مطبوعات و فضای مجازی شاهد هستیم.!
تکرار این نکته مهم الزامآور است که نظارت بر همه امور به خصوص آن بخش که با زندگی و معیشت مردم ارتباط دارد یک اصل مهم است و ما در این مقوله هم نیاز به تلاش بیشتری داریم و هم آنکه شایسته است ضعفها در این عرصه به سرعت جبران شود.
برای نمونه، در قانون از کجا آوردهای؟ تکلیف دستگاههای نظارتی و حتی اجرایی کاملا روشن است و باید به جای برخورد بعد از وقوع جرم به یقین نظارت را یک اصل پیش دستانه اجرایی کنند – آیا چنین اقدامی دشوارتر از برخورد بعد از ارتکاب جرم است.؟
بدون شک در فضای رسانهها با هر گونه اطلاع رسانی آزاد قانونی “مدیران کشور و استانها باید پاسخ دقیق و منطقی ارایه کنند در حالی که در همه این سالها مدیران و همه افراد حقوقی و حقیقی با انتشار هرمطلبی با شتاب به دستگاه قضایی متوسل میشوند که این روش ضد مردم، آگاهیرسانی و مذموم است.
رسانه ها نیز باید طبق قوانین مصرح در کشور جایگاه خود و اصول علمی روزنامهنگاری را به درستی بشناسند و هر شنیده و مطلب فاقد سندی را منتشر نکنند.
آنها وظیفه دارند براساس قانون عمل کرده و آبروی افراد چه مسئول یا غیرمسئول را نریزند که تعدادی به خاطر منافع گروهی و حزبی و جناحی و گاه فردی در تمام طول سال به خصوص در آستانه برگزاری هر انتخاباتی چنین عملکردی را در دستور کارشان قرار داشته و برای رسانههای بیگانه آتش تهیه فراهم می سازند.!
در حقیقت نقش رسانه ها در همین بخش ها و حوزهها باید بسیار پررنگ باشد به این ترتیب که موضوع طبق قانون به صورت رسمی بیان شود تا از یک طرف متخلفان حواس شان را جمع کنند و از سوی دیگر افکار عمومی به شفافیت و اعتماد به حاکمیت و دولت ها برسند ..
نقش روابط عمومیها و ناظران در سازمانها چیست؟
رهبر معظم انقلاب با تاکید بر اینکه بنده در این سی و چند سال از همه دولتها با گرایشها و توانهای مختلف حمایت کردم، عنوان می کنند:
همه دولتها مستحق این کمک همهجانبه هستند و ما به همه دولتها کمک کردیم، ولی در مورد این دولت ” دولت سیزدهم” علاوه بر کمک، بنده با نگاه به اقدامهای این دو ساله، عملکردها و تلاش ها را تمجید هم میکنم.
ایشان به مناسبت هفته دولت سال ۱۴۰۲ در دیدار رئیسجمهور و اعضای هیأت وزیران با تقدیر و تمجید از عملکرد خوب و قوی دولت در بعضی بخشها از جمله «کارهای زیربنایی»، «رشد شاخصهای کلان اقتصادی» و «سیاست خارجی»، گفتند: با وجود کارهای اساسی تحسین برانگیز دولت، متأسفانه مسائل معیشتی مانند غبار مانع دیدن کارهای اساسی دولت است؛ و لازم است تورم نامطلوب دو رقمی، هرچه ممکن است کاهش یابد و عدالت، کاهش فاصله طبقاتی، ثبات بازار، کاهش تورم، ثبات نرخ ارز ورشد تولید؛ به عنوان شاخص های مهم در همه تصمیمات و اقدامات دولت از جمله در برنامه هفتم توسعه، مورد توجه کامل قرار داشته باشد.
رهبر انقلاب در این دیدار که در سالروز شهادت شهیدان رجایی و باهنر انجام شد، جلب رضای الهی و کار برای مردم را دو ویژگی اساسی این دو شهید بزرگوار برشمردند و بیان کردند: رجایی و باهنر با جهتگیریهای الهی و انقلابی، کار برای مردم را هم باعث جلب رضای الهی میدانستند و این هدف اساسی بر همه فعالیتها، انتصابات و کارکردهای آنان سایهافکن بود؛ بنابراین اسم رمز همه دولتهای نظام اسلامی باید کسب رضای الهی و کار برای مردم باشد.
ایشان با اشاره به حمایت رهبری از همه دولتها با گرایشها و توانمندیهای مختلف، کمک به قوه مجریه را وظیفهای همگانی برشمردند و افزودند: عملکرد دو ساله این دولت، موجب تقدیر و تمجید است اما متأسفانه به علت نارسایی در زبان رسانهای دولت، فعالیتهای خوب آن، به اندازه لازم و شایسته به اذهان مردم منعکس نشده است.
رهبر انقلاب در تشریح برخی کارهای قوی دولت در بخش اقتصاد به رشد شاخصهای کلان از جمله رشد اقتصادی به خصوص در بخش صنعت، افزایش رشد سرمایهگذاری، کاهش رشد نقدینگی، کاهش بیکاری، کاهش ضریب جینی و افزایش صادرات اشاره کردند و افزودند: تقویت نظام مالیاتی، افزایش محصولات پتروشیمی و کارهای ارزنده در زمینه نفت و گاز و راهاندازی چند هزار کارگاه تعطیل یا نیمه تعطیل از دیگر اقدامات قابل تقدیر دولت است که البته اثرگذاری افزایش شاخصهای کلان اقتصادی و اقدامات زیربنایی در زندگی مردم، نیاز به گذشت زمان دارد.
حضرت آیتالله خامنهای در علتیابی انعکاس ضعیف اقدامات خوب دولت در جامعه، دو نکته را بیان کردند:
اول؛ ضعف اطلاعرسانی هنرمندانه دولت و دوم؛ مشکلات معیشتی از جمله گرانی شدید برخی مواد غذایی و گرانی مستأصلکننده در بخش مسکن که باعث شده همچون غبار مانع دیدن کارهای اساسی دولت شود.
رهبر انقلاب کارهای دولت در بخشهای مدیریتی را هم مهم دانستند و گفتند: حضور در بین مردم و مواجهه مستقیم و صمیمی و متواضعانه با آنها، بسیار با ارزش است.
ایشان افزودند: ما حق نداریم از جایگاه بالا و متکبرانه با مردم حرف بزنیم؛ زیرا ما اصلا کسی نیستیم و آنچه هست متعلق به مردم است و اگر مسئولیتی هم به ما داده شده، اولا مردم دادهاند و ثانیا برای خدمت به مردم است.
رهبر انقلاب، سادهزیستی، مواضع انقلابی، روحیه جهادی و بکارگیری جوانان در ردههای گوناگون مدیریتی را از دیگر کارهای تحسین برانگیز دولت خواندند.
حضرت آیتالله خامنهای فعالیتهای دولت در بخش سیاست خارجی از جمله سیاست ارتباط با همسایگان را بسیار خوب خواندند و گفتند: باید با هیچ همسایهای مناقشهای نداشته باشیم و اگر مناقشهای هم هست، تبدیل به همکاری شود که گامهایی در این زمینه برداشته شده که باید ادامه یابد.
ایشان ارتباط با همه دولتهایی که مایل به ارتباط با ایران هستند (به جز استثنائاتی معدود) را از دیگر سیاستهای درست دولت سیزدهم برشمردند و گفتند: عضویت در دو پیمان بینالمللی نیز کار بسیار مهمی بود که نشان میدهد کشور در وضعی قرار دارد که مؤسسان پیمانهای بینالمللی راغب و گاهی مُصرّ به ارتباط با ایران هستند و بر اساس محاسبات خود و با توجه به واقعیات ایران، ارتباط با کشورمان را لازم میدانند.
ایشان با اشاره به ضرورت افزایش کمّی و کیفی کارهای خوب دولت در بخش فرهنگی، با اشاره به یک نکته مهم گفتند: فاصله بین واقعیتهای کشور و عملکرد دولت و تلقّی مردم از واقعیتها، خیلی زیاد است که باید با استفاده از کارشناسان خبره، این فاصله را کم کنید.بخش سوم سخنان رهبر انقلاب در دیدار با رئیس جمهور و هیأت دولت به بیان تذکراتی مهم اختصاص داشت.
رهبر انقلاب بار دیگر اولویت اصلی کشور را اقتصاد و فرهنگ خواندند و درباره شعار سال گفتند: مهار تورم هم با رشد تولید حاصل میشود بنابراین رشد تولید مهمترین کار است و باید در صدر توجهات باشد.
حضرت آیتالله خامنهای حمایت از تولید و برداشتن موانع سر راه تولیدکنندگان را دو راهکار اساسی برای رشد تولید بیان کردند و افزودند: حمایتهای قانونی، سهل شدن فعالیتهای تولیدی، حمایتهای مالی و تأمین منابع در حدی که وظیفه دولت است و حمایت فرهنگی یعنی ترغیب مردم به استفاده از محصولات داخلی مهمترین راههای رشد تولید است.
ایشان افزودند: البته باید مراقب بود که بر خلاف برخی دورههای گذشته، منابع ارزی و ریالی اختصاص داده شده به تولید سر از کارهای دیگر درنیاورد و برخی اشخاص “بازیگر با مسائل و اطلاعات اقتصادی” با استفاده از گریزگاهها، سودهای کلان نامشروع به جیب نزنند.
رهبر انقلاب، پشتیبانی تجارت خارجی از تولید داخلی را از دیگر راههای مهم رشد تولید دانستند و گفتند: یک بخش تجارت خارجی به تنظیم بازار مربوط میشود اما در بخش دیگر باید کاری کرد که تفاهمها و قراردادها با کشورها در نهایت، باعث صادرات تولیدات داخلی و واردات سرمایه یا کالاهای اساسی به کشور سرمایهای شود.
ایشان تشخیص بموقع نیازهای کشور را هم کاملاً ضروری خواندند و گفتند: اگر نیاز کشور به یک کالا بموقع تشخیص داده نشود و نزدیک مرحله بحرانی به ناچار و دستپاچه شروع به واردات کنیم، طبعاً دچار مشکل میشویم.
حضرت آیتالله خامنهای با ابراز خرسندی از خرید بیش از ۱۰ میلیون تن گندم در سال جاری افزودند: اگر از تولیدکنندگان دیگر اقلام کشاورزی و تولیدکنندگان صنعتی- معدنی و خدماتی هم حمایت شود، قادرند نیازهای کشور را تا حد فراوانی تأمین کنند.
رهبر انقلاب در تذکر بعدی با اشاره به تکالیف دولت در برنامه هفتم، از دولت خواستند در همه کارها و تصمیمهای اقتصادی چند نقطه مهم و قابل سنجش مانند عدالت، کاهش فاصله طبقاتی، ثبات بازار، کاهش تورم، ثبات نرخ ارز و رشد تولید را مراقبت و رعایت کند و تصمیمهای اقتصادی با توجه به تأثیر آنها بر روی این شاخصها گرفته شود.
حضرت آیتالله خامنهای مساله معیشت مردم را مسالهای بسیار مهم برشمردند و افزودند: مشکلات معیشتی مانند گرانی مسکن و اجارهخانه باعث میشود همه کارهای خوب و پر زحمت دولت تحتالشعاع قرار گرفته و از چشمها دور بماند.
ایشان هدف اصلی از تحریمها را معیشت مردم و گروگان گرفتن آن دانستند و گفتند: در زمینه رفع تحریمها کارها و مذاکراتی در حال انجام است که در جای خود درست و محفوظ است اما به موازات آن باید خط خنثی کردن تحریمها دنبال شود که مهمترین شاخص آن، کاهش تورم است
*****
با این بیانات روشنگر، محکم، دلسوزانه، بسیار عالمانه و راهگشا و پدرانه رهبری به یقین وظیفه رسانه ها و روابط عمومی ها بسیار سنگین تر شده است و باید قدرت درک و اجرای آن را داشته و همه موارد را با جان و دل عملیاتی سازند. !
روابط عمومیهای سراسر کشور به جای اخبار تشریفاتی، دید و بازدیدها، آمارسازیهای واهی و ضد اعتماد عمومی، شعارها و پیام ها و بیانیه ها و انتشار اخبار و گزارش های دستوری برخی مدیران که متاسفانه تعداد زیادی از رسانه ها و پرتال روابط عمومی همه موارد را برای هدف خاصی از جمله تملق و در آمد زایی ناصواب منتشر می کنند – باید همت و تلاش و انرژی خود را با چشمانی باز و در راستای منافع ملت و به صرف بیان علمی و دقیق دستاوردهای مهم نظام در هر منطقه ای کنند.
در این مسیر حتی روستاها نیز نباید از نظر دور نگه داشته شوند و دهیاران و بخشداران وارد عرصه اطلاع رسانی اصولی شده و از برنامه های توسعه ای ، سرمایه گذاری ها و پیشرفت محله ها و بخش ها ” به وسیله رسانه ها”به مردم اعلام دارند و در این انتشار عملکرد و دستاوردها مردم را به مشارکت دعوت کنند. ( مردم را به مشارکت در امور دعوت کنید تا احساس مالکیت بر سرزمین و ادامه حیات داشته باشند).
همه ما از سرزمین عزیز ایرانیم و وطن دوستی و حفظ منافع ملی، بر خورد و افشای هر گونه نارسایی و یا تخلفات مورد توجه باشد و بیش از آن به دستاوردها متمرکز شویم و بر روی این دستاوردهای دولتی و نظام، محتواهای مناسب تولید و منتشر کنیم.
مدیران متوجه باشند ، تهیه و تولید محتواها، گزارش ها و یادداشت ها و بیان دستاوردها به زبان علمی بسیار ارزشمند است و باید ارزش گذاری و تولید کنندگان را مورد توجه قرار دهند و آگاه باشند که از مسیر این گونه اطلاع رسانی دقیق است که امکان بازتاب دستاوردهای کشور ممکن می شود.
هرگاه مدیران اجرایی، مجلس و قضایی به این مهم نرسند و قدرت و جایگاه قلم و اندیشه نویسندگان و تولید کنندگان را ندانند، افراد اهل قلم و اندیشه و صاحبان ایده به یقین صحنه را ترک می کنند، افراد غیر حرفه ای وارد صحنه شده که هزاران افسوس در موارد بسیاری چنین بوده است.!
واقعیتی انکار ناپذیر،
اغلب روابط عمومیها در تهران واستانها باید بازسازی کامل شوند.
باورش بسیار سخت و تاسف بار است که در سرزمین گهر بار و پر از ثروت و توانایی ایران زمین با وجود همه نارسایی ها، مشکلات، تحریم ها، محرومیت ها، رانت خواری ها و ضعف ها در بعضی بخش ها، بیان صحیح و گسترده خدمات قابل توجه نظام و دولت مغفول مانده و این درد کهنه به مرحله ای رسیده که رهبر معظم انقلاب مشروح به این مهم اشاره صریح و به حق تاکید موکد داشتند.
نظر به اینکه روابط عمومی ها قلب ارتباط میان سازمان و افکار عمومی هستند و از مسیر رسانه ها با مردم ارتباط برقرار می کنند، بسیار ضروری است برای روابط عمومیهای کشور یک برنامه مدون اتخاذ و این حوزه ها به درستی احیا و بازسازی شوند.
مگر می شود که یک اداره کل و یک بانک و شهر و شهرک صنعتی و یک منطقه آزاد و نهاد و ارگان انقلابی بدون روابط عمومی با روابط عمومی بسیار ناکارآمد مواجه باشد و انتظار بیان دستاورد آن مجموعه را هم داشته باشیم.؟
اطلاع رسانی علمی و اصولی دشوار است؟
گرچه اغلب مدیران کشوری و استانی از اهمیت و جایگاه اطلاع رسانی، بیان دستاوردها، پیشرفت های کشور، ضرورت گزارش دادن به افکار عمومی زمانی که از اهمیت مساله توضیح داده می شود، حداقل در ظاهر آگاهند ولی خلاف تایید هایی که دارند و گاهی قول و تعهداتی که می دهند اراده ای برای اصلاح این شرایط نداشته و یا به کلی به آن باوری ندارند.
مساله روابط عمومی ها در جامعه ما مصداق این بیت شعر است که ،
” شیر بی یال و دم اشکم که دید این چنین شیری خدا کی آفرید؟
به عنوان فردی که در طول سالهای خدمت در رسانههای رسمی و معتبر کشور و در حوزه ریاست دستگاه قضایی، رسانه ملی، چندین خبرگزاری و روزنامههای معتبر خدمت کرده و بارها درباره ( نظارت دقیق بر امور جامعه ، گزارشدهی شفاف و مستمر به مردم که صاحبان اصلی انقلابند، رصد ماهانه و سالانه ثروت و املاک مدیران در همه سطوح ) در یادداشت ها ، تحلیل ها و گزارش ها تاکید داشته ام ، در این مسیر با دقت نظر در امور روابط عمومیهای کشوری و استانی به جرئت میتوان اعلام کرد، در امر اطلاع رسانی و شفافیتها و بیان دستاوردهای نظام به کارآمدی و تربیت نیروهای حرفه ای نیاز داریم.
بسیاری از مقام های کشوری و استانها تصور میکنند اگر به عنوان مثال دو دقیقه در اخبار شبانگاهی یک شبکه تلویزیونی و یا شبکه استانی در طی هفته و طول ماه ظاهر شوند و یا اخبار مربوط به نشست های را منعکس کنند به بیان دستاوردهای نظام و دولت عمل کرده است!!.
آنها توجه ندارند که جهان امروز، جهان پیشرفت فنآوریها نوین است و بیشتر جمعیت هر جامعه در همین فضاهای مجازی و فنآوریها با اخبار و اطلاعات ” به شکل خبر، فیلم، ویدیو، پادکست، موشن ، نقد و تحلیل، گزارش و مصاحبه های فراوان “، مرتبط هستند و به موازات حضور در صدا و سیما، به صورت روزانه و هفتگی فعالیتها مهم و تاثیر گذاری و امید بخش را از طریق ابزار نوین به آگاهی جامعه برسانند و مدیران و کارکنان روابط عمومی برای تحقق این مقوله فوق العاده مهم ایفاگر نقش اصلی هستند، مشروط بر آنکه خود شان حرفه ای و متبحر بوده و با کاربرد ابزار فن آوری و تنوع آنها آگاه داشته باشند و برای بیان دستاوردها علم و انرژی لازم را اعمال کنند.!
شکی نیست ، برگزاری جشنوارههای کیفی موثر است ولی کاربردی کردن و پیگیری خروجی این جشنوارهها و برگزاری دوره های آموزشی موثر و کاربردی به جا و شایسته است، به شرط آنکه برگزارکنندگان چنین خواست و توانایی را داشته و خود به آن عامل باشند.
ادعا نمیکنیم، دولت کنونی مشکلات انبوه برجای مانده از دولت های پیشین را به طور کامل مرتفع ساخته، اما این موضوع برای همه آشکار است که دولت سیزدهم بخشی از آن مشکلات به ویژه پدید آمده از دوران دولت تدبیر! را به درستی مدیریت و حل کرده است .
در دو سال و چند ماه گذشته احیای بیش از چهار هزار واحد تولیدی تعطیل شده ، نیمه راکد و راکد، بازپرداخت انبوه بدهی های دولت یازده و دوازده، فراهم کردن زمینه های لازم برای رشد اقتصادی، تعامل با جهان خارج به خصوص با کشورهای همسایه، رشد تولیدات در بخش های صنعتی و کشاورزی و خدمات، رشد فوق العاده دانش بنیانها، فعالیتهای عظیم در حوزه های هستهای، هوا فضا، پرتاب ماهوارهها، بخش های دفاعی، گسترش قابل توجه زیر ساختها در سراسر کشور از جمله در روستاها، تحولات بزرگ در حوزه دارو و درمان، صنعت و صدها زمینه دیگر، بخشی از این خدمات و دستاوردها به شمار میرود.
آیا سزاوار است که رسانهها با هر نوع تفکر و گرایشی برای سهم خواهی یا کج اندیشی ناشی از دریافت شایعات و اطلاعات نادرست بعضا ساخته ذهن خودشان از درون یا اغلب خارج از کشور و بازنشر آنها فقط به نقاط منفی و انجام نشده توجه کنند و همنوا با تعدادی از چهره های خبری و دانشگاهی نوکر صفت حاضر درشبکههای ماهواره ای برای رسانه های بیگانه آتش تهیه فراهم کرده و آنها را تغذیه کنند.؟
رسانه های ایران براساس شرافت و حیثیت و نگاه حرفهای باید در خط مقدم مقابله با رسانه های معاند مشهور آمریکایی و اروپایی و فارسی زبان ها به جای پراکندن بذر ناامیدی، منفی بافی ها، اخبار مایوس کننده در فضایی که گرانی و تورم و بیکاری جامعه را دچار فشار و استرس کرده، به خاطر وجود تحریم های ناجوانمزدانه و برخی بیمدیریتیها آب به آسیابشان نریزند.
نقش صدا و سیما در این راستا چیست؟
بدون تعصب باید اذعان کرد، صدا و سیما نقش بزرگی در اطلاع رسانی کشور به خصوص در مناطق روستایی بیش از شهرها ایفا می کند و این اطلاعرسانی و بیان دستاوردها زمانی حرفه ای و علمی میشود که این سازمان بتواند از همه ی دیدگاههای مثبت و خیراندیش حتی اگر نقدی بر عملکرد مدیران و مسئولان در تهران و استان ها دارند، بهره بگیرد.
خبرهای بسته بندی شده فرمایشی، دستوری، روزمره و اخباری که در زندگی روزمره مردم نقش چندانی ندارند، به یقین نباید هدف این سازمان عریض و طویل با بودجه های کلان باشد.
صدا و سیما باید پس از گذشت ۴۴ سال از پیروزی انقلاب اسلامی یک پوست اندازی جدی را در دستورکار قرار دهد به این معنا که، با بهرهمندی از نیروهای تحصلکرده و کارآمد جوان متعهد همچون دیگر رسانه های معتبر خارجی اخبار و گزارش ها و مستند های تحلیلی و محتوایی را مورد توجه قرار داده و در هر بخش از این نوع اطلاع رسانی از دیدگاه های صاحب نظران، کارشناسان، اهل فن و عالمان به درستی استفاده کند.
از سویی، آنچه صدا و سیما باید در این ارتباط جدیت فراوانی کند، ساختن فیلم ها و سریال های امید بخش به جای صرفا سریالهای سرگرم کننده با هدف خنداندن مخاطبان، توجه به اطلاع رسانی دقیق تر و حرفه ای تر، ارتقاء سطح فرهنگی عمومی باحضور کارشناسهای دانشگاهی و رسانه ای و چهرههای شاخص جامعه در برنامه های گوناگون است که در بیان دستاوردها و جهاد تبیین راهگشاست.
در این شرایط خاص در انتخاب چهرهها هم باید با دست باز اقدام شود، چرا که این سازمان بنا ندارد این چهرهها و کارشناسها را در درون مجموعه خود استخدام کنند و سخت گیری هایی در این مقوله توجیه چندانی ندارد، بلکه فقط باید در قبال پرسش هایی مرتبط پاسخ های مناسب دریافت و پخش شود..
اگر قرار باشد صدا و سیما از بین یک هزار چهره ی دانشگاهی ، رسانهای و هنری به فرض ۱۰ نفر را در تهران یا هر یک از استان ها هدف قرار دهد، تردیدی نیست که در این مسیر هرگز موفق نخواهد بود و افکار عمومی به برنامه ها اقبال نشان نمیدهند، ضمن آنکه آمارهای درصد بینندگان هم باید واقعی و از طریق یک مجموعه در بیرون این سازمان رصد و اعلام شود.
به قول حاج آقا قرائتی مهم این است که فرد چه سخنی میگوید و اگر این سخن موجب افزایش امید درجامعه و اصلاح امور و برطرف کردن ناپاکیها باشد ، باید اجازه گفتن و مجوز پخش داشته باشد.
وقتی در تهران و استانها هر روز مانند دیگر رسانههای جهانی و حتی فارسی زبانها در هر زمینه ای از کارشناس های مرتبط استفاده شود، برنامه متنوع شده، سطح آگاهی افکار عمومی ارتقاء یافته، دستاوردهای بیان و در واقع بخشی از جهاد تبیین به درستی صورت می گیرد و جامعه با راهنماییها شایسته به سمت آگاهی سوق پیدا می کند.
نقش دانشگاه ها در اطلاع رسانی و روشنگری افکار عمومی
در جامعه ما در دانشگاه های کشور میزان اطلاع رسانی محدود، ضعیف، سطحی و دچار روزمرگی است و بخش های دانشگاهی و در صدر آنها وزارت علوم با یک انقلاب در عرصه اطلاع رسانی ،می تواند این ضعف بزرگ را تقویت کند.
نگاهی به پرتال های دانشگاه های بخش دولتی و خصوصی در کشور و استان ها گواه این ادعا است که آنها بیشتر اخبار تشریفاتی، بازدیدها، شرکت در مراسمها و جلسات قانونی و موظفی آن هم بدون ارایه اطلاعات درست و کامل توجه دارند که به واقع هیچ چیزی دستگیر افکارعمومی نمیشود ( بیان دستاوردها و جهاد تبیین صورت نمی گیرد).
به عنوان مثال در شمال ایران که دانشگاه های بزرگ و معتبر باید در موضوع اشتغال، محیط زیست، تالابها، دانش بنیانها، ارتباط با صنایع و دستاوردها در این عرصه، سرمایه گذاری، پیشرفت های علمی و کاربردی در بخش غذایی، خدماتی، دفاعی ، فرهنگی، بهداشت و درمان و سلامت مردم، تغذیه سالم و مقابله با انواع بیماریها و …حضور در فعالیت های اجتماعی ، ارتباط بین سنت و فرهنگ و فن آوری تلاش و اطلاع رسانی کنند ، کمتر در این بخش های با جامعه ارتباط دارند.
از سویی برخی دانشگاههای بزرگ شاید در روز یک یا دو خبر و در هفته چند خبر تشریفاتی و موظفی را بازتاب دهند که هرگز این گونه اخبار نخ نما برای رسانه ها قابل بازنشر نیست و اگر رسانه ای بازنشر کند، رسانه نیست و افکار عمومی به این گونه خبرها اعتنایی ندارند..!
به عبارتی می توان این گونه بیان کرد ، متاسفانه معلوم هم نیست بخش های علمی ، دانش بنیان ها، دانشگاههای معتبر ، بخش صنعت و شهرها و شهرکهای صنعتی و …. آیا سکوت و عدم بیان دستاوردهای را ترجیح می دهند.
به اظهار یکی از کارشناس های رسانه، گویا با اجرای این سیاست ها هم خودشان راحت تر هستند و عواقب و تبعات بعد از انتشار اخبار حرفه ای و موثر برای افکار عمومی را ندارند و از سوی دیگر مدیران اداره های دولتی ، نهادها، روسای دانشگاه ها و بخش صنعت و ….. انتظاری ندارند و در حقیقت موافق این سیر حرکتی هستند.
دو تن از مدیران در یک استان می گفتند: واقعا شما خبرنگارها چرا این قدر به دنبال چالش و مطالبهگری و فضاسازی هستید ، بگذارید ما کارمان را بکنیم و مردم هم به یک طریقی متوجه کارها و تلاشها میشوند.!!
بازنشر مطلب فوق با ذکر منبع مانعی ندارد.
کارشناس روزنامه نگاری سیاسی اقتصادی
دیدگاهتان را بنویسید